مونادناک؛ آخرین آسمانخراش آجری دنیا

به گزارش نوای پرنده پارسی، خبرنگاران: در شهری پر از ساختمان های بلند، یک آسمانخراش 16 طبقه زیاد بلند به نظر نمی رسد، اما ساختمان مونادناک در شیکاگو، بین رودخانه شیکاگو و دریاچه میشیگان، بنایی دیدنی است.

ساختمان مونادناک در دوره ای ساخته شد که از آجر به عنوان مصالح ساختمانی استفاده می شد. چون هم فراوری آجر راحت است و هم ارزان و همه کاره هستند. اما یک مشکل وجود دارد: آن ها بسیار سنگین هستند. اگر ساختمان بسیار بلندی با آجر بسازید، زیر وزن خودش فرومی ریزد. به همین دلیل ساختمان های مدرن برای تحمل وزن از تیرها و ستون های بتنی یا فولادی استفاده می نمایند و دیوار ها صرفا جداره هایی هستند که فضای داخل را حفظ نمایند.

در قرن نوزدهم، صنعت فولاد هنوز در ابتدای راه آزمایش با روش های مختلف آهنگری بود، اما هیچکدام برای ساخت فولادد ساختمانی مناسب نبودند. تا این که در سال 1856 یک مخترع انگلیسی به نام هنری بسمر (Henry Bessemer) نشان داد که چطور فولاد مالی بسازیم و تا صد سال، فرایند بسمر روش پیشروی فراوری فولاد در صنعت شد و منجر به جایگزینی فولاد با چدن شد.

ساختمان مونادناک توسط جان روت (John Root) طراحی و در یک دوره سه ساله از 1891 تا 1893 ساخته شد. این ساختمان 16 طبقه دارد و بلندترین ساختمان با دیوار آجری باربر است که تا به حال ساخته شده است. این ساختمان آن قدر سنگین است که دیوار ها در سطح خیابان 1.8 متر ضخامت دارند که باعث شده طبقه همکف مانند یک سیاهچال تاریک و افسرده نماینده باشد. هر چه دیوارها بالاتر می آیند، نازک تر می شوند، بنابراین طبقات بالاتر فضای بیشتری دارند. حتی در بالا هم، دیوار ها 45 سانتیمتر ضخامت دارند.

تصمیم برای ساخت چنین ساختمان بلندی فقط باعث استفاده از آجر، شگفت انگیز بود، چون خاک شیکاگو بسیار باتلاقی است. در یکی از گزارش های نیویورک تایمز گفته شده که خاک شیکاگو مثل یک کیک ژله ای با یک لایه نیمه مایع مثل شیره است و هر چیز سنگینی که روی این خاک ساخته گردد نشست می نماید.

برای اجتناب از فرو رفتن ساختمان، مهندسان یک پی یکسره گسترده بتنی زیر ساختمان ساختند که با ریل راه آهن تقویت شده بود تا وزن در منطقه بزرگتری توزیع گردد. این پی از هر طرف3.3 متر بزرگتر از ساختمان بود، اما حتی با وجود این پی هم، ساختمان مونادناک تقریبا 60 سانتیمتر بعد از ساخت نشست کرد. این نشست بیشتر از حد انتظار بود، در نتیجه طبقه همکف یک پله پایین تر از سطح خیابان است.

این که ساختمان هنوز پابرجاست، مهارت های جان روت را اثبات می نماید که متاسفانه زنده نماند تا تکمیل شدن آن را ببینید.

اما اگر صادقانه بگوییم این ساختمان تماما از آجر ساخته نشده است. علاوه بر پی آهنی، یک چارچوب پنهان از بادبندهای آهنی و چدنی در مقابل دیوار ها از داخل وجود دارد تا ساختمان در برابر باد های شدید مقاومت کند. این سازه صرفا پشتیبان جانبی است و بار واقعی ساختمان را تحمل نمی نماید. این اولین بار بود که در ساختمانی در آمریکا از بادبند استفاده می شد. همچنین ساختمان مونادناک اولین ساختمانی است که از آلومینیوم در آن استفاده شده است. آلومینیوم که در آن موقع مصالح گران قیمتی بود که در ساخت پله های تزئینی این ساختمان از آن استفاده شده است.

مالکان که از موفقیت این ساختمان دلگرم شده بودند، قطعه زمین مجاور جنوبی را خریدند و ساختمان را توسعه دادند. در بخش جنوبی از اسکلت فولادی به جای دیوار های باربر استفاده شده که مونادناک را یک ترکیب منحصربه فرد از دو رسم ساختمان سازی مختلف می نماید. چون بخش جنوبی اسکلت فولادی دارد، دیوار ها نازک تر هستند و فضای داخل طبقات بزرگ تر است. پس از تکمیل، مونادناک بزرگترین ساختمان اداری جهان با 1200 اتاق شد که بیش از شش هزار نفر آن را اشغال نموده بودند، یعنی بیشتر از جمعیت اکثر شهر های ایالت ایلینوی در اواخر قرن نوزدهم!

این اولین ساختمان در شیکاگو بود که سیم کشی برق داشت و اولین ساختمان ضد حریق بود. این ساختمان اکنون صندلی خاصی به عنوان یک نشانه تاریخی ملی دارد.

منبع: amusingplanet